Vetëdija e qytetarëve sa i përket mbeturinave dhe llojet e tjera të ndotjes së mjedisit është shumë më e ulët në krahasim me vendet e zhvilluara evropiane, komentojnë përfaqësues të OJQ-ve. Qytetarët nga ana tjetër, pajtohen se shoqëria në përgjithësi nuk ka asnjë shqetësim në lidhje me mbeturinat.
Mbeturina të hedhura në mjedis të hapur, në shpatet e maleve apo shtretër të lumenjve. Këto imazhe mund të shihet në afërsi të Shkupit dhe në pothuajse të gjitha qytetet e vendit. Situata është përmendur në dokumentet e shumta, në mbylljen e deponive në Maqedoni, ku efektshmëria se çdo lloj i mbeturinave (industriale, mjekësore, ndërtimi, familjare) hidhen në deponi të improvizuara, në kundërshtim me standardet ndërkombëtare për tokë.
Në mënyrë të ngjashme, në zonat rurale, ku mbledhja e mbeturinave nuk është e organizuar, popullsia e saj eliminon mbeturinave duke hedhur në rrethinat e vendbanimeve dhe ka krijuar kështu mijëra deponi ilegale, si në gurore, gropa edhe në peizazhe natyrore, thuhet në këto dokumente.
Sa e madhe është vetëdija e qytetarëve të Maqedonisë në drejtim të mjedisit, kryetari i Shoqatës për një mjedis të pastër “Ajde Maqedoni” Blaze Josifovski, thotë se jemi ende larg nga temat e riciklimin dhe përzgjedhjen e mbeturinave, duke potencuar se në bisedime me partnerët evropianë të rrjeteve të organizatave që merren me këtë çështje, arrihet në përfundimin se Maqedonia për momentin gjendet në nivelin e Sllovenisë para njëzet vjetëve.
“Për fat të keq, nëse e krahasojmë me vendet e tjera të tilla si Kroacia, ajo ka shkuar mjaft përpara me vetëdije, por edhe investimet në infrastrukturë. Mund të them se më parë ishte më keq, ka dallime të pesë apo gjashtë vjet. Është dashur që të protestohet kundër ndotjes nga mbeturinat në mënyrë që vetëdija të rritet, por për fat të keq është dashur që të arrihet deri aty sa që në Strugë të mos mund të marrësh frymë nga mbeturinat e pastaj të tentojmë që të zgjidhim këtë problem”, thotë Josifovski.
Edhe qytetarët e anketuar besojnë se ndërgjegjësimi mjedisor është mjaft i ulët. Ata duke folur rreth situatës në Shkup, thonë se disa pjesë janë pastruar, ndërsa të tjerët janë duke u bërë tmerr i vërtetë nga mbeturinat.
“Unë jetoj në Bulevardin” Koço Racin “në Shkup, ku ka kontenjerë për letër, plastike dhe xham, ata po ndosh një tmerr i vërtetë”.
“Ka pak vetëdija, sepse nuk ka kulturë të mjaftueshme.”
“Nuk ka asnjë shqetësim për këtë çështje, nuk ka ndërgjegje njerëzore, ajo është gjëja më e keqe, të gjithë hedhin ku të shkojnë. Autoritetet nuk janë të interesuar në këtë çështje, ata interesohen vetem për veten e tyre.
Në Maqedonia ka në total 54 deponi komunale që nuk plotësojnë asnjë standardet përveç deponisë “Drislla” në Shkup, 35 për qind e të cilëve janë shumë të rrezikshme për shëndetin e qytetarëve, dhe më tej në bazë të matjeve të “Ajde Maqedoni” ka rreth 2,000 deponi ilegale në të gjithë vendin.
